فیلتر المنت هوای فشرده (Compressed Air Filter Element)

فیلتر المنت هوای فشرده چیست؟

فیلتر المنت‌ هوای فشرده قطعه‌ای است که برای حذف ذرات جامد، روغن، رطوبت و آلاینده‌های میکروسکوپی از هوای فشرده استفاده می‌شود. این المنت‌ها معمولاً با ساختار چندلایه از الیاف بوروسیلیکات میکروفایبرگلاس (borosilicate microfiberglass) یا سایر مواد سنتتیک ساخته می‌شوند تا بتوانند هم راندمان بالا و هم افت فشار پایین را تضمین کنند. این گروه فیلترها اصطلاحاً در بازار ایران به عنوان «میکروفیلتر» نیز شناخته می‌شوند. این فیلترها برای تصفیه نهایی هوای فشرده استفاده می‌شوند. شاید اکنون برای شما این سوال به‌وجود آمده باشد که اصلاً چرا به فیلتر کردن هوای فشرده نیاز داریم؟ در ادامه به این سوال پاسخ کامل خواهیم داد. ابتدا بررسی کنیم و ببینیم که خطوط هوای فشرده چه اجزایی دارند.

اجزای اصلی یک خط هوای فشرده

• کمپرسور (Compressor): تولیدکننده هوای فشرده. معمولاً آلاینده‌های اولیه (رطوبت و روغن) از همین‌جا شروع می‌شود.
• Aftercooler: خنک‌کننده اولیه جهت تبدیل بخار آب به قطرات و کاهش دمای هوا.
• Water Separator یا تله آبگیر: جداکننده اولیه آب و برخی ذرات درشت.
• فیلترهای هوای فشرده مرحله‌ای:
  • Pre-filter: حذف روغن معلق و ذرات درشت‌تر.
  • Fine filter: حذف ذرات بسیار ریز و میست روغن.
  • Activated Carbon filter: حذف بو و بخارات روغنی.
• درایر هوای فشرده:
  • Refrigerated Dryer: مناسب کاربردهای عمومی.
  • Desiccant Dryer: برای صنایع ابزار دقیق، دارویی و هوای بسیار خشک.
• Receiver Tank: ذخیره هوای فشرده و کمک به کاهش نوسانات.
• Piping system: لوله‌کشی که خود منبع ایجاد زنگ لوله و آلودگی‌های ثانویه است.
• Point-of-use filters: فیلترهای نهایی نزدیک مصرف‌کننده برای اطمینان از خلوص لازم.

چرا باید هوای فشرده را فیلتر کرد؟

هوای فشرده به‌عنوان یکی از پرکاربردترین حامل‌های انرژی در صنایع شناخته می‌شود، اما مستقیماً پس از خروج از کمپرسور قابل استفاده نیست و حتماً نیازمند تصفیه (فیلتراسیون و خشک‌سازی) است. دلایل علمی و فنی این ضرورت به شرح زیر است:

۱. افزایش غلظت آلاینده‌ها در اثر فشرده‌سازی

در فرآیند فشرده‌سازی ایزوترمال یا پلی‌تروپیک، حجم گاز به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌یابد (معمولاً به ۱/۷ تا ۱/۱۰ حجم اولیه). چون جرم آلاینده‌های موجود در هوا (رطوبت، ذرات جامد، بخار روغن و هیدروکربن‌ها) در این فرآیند تغییر نمی‌کند، غلظت این آلاینده‌ها در واحد حجم به‌طور مستقیم با نسبت تراکم افزایش می‌یابد. برای مثال، اگر رطوبت مطلق هوای ورودی ۱۰ گرم آب در هر مترمکعب باشد و هوا تا ۸ بار فشرده شود، غلظت رطوبت در هوای فشرده به حدود ۸۰ گرم در مترمکعب می‌رسد که بسیار فراتر از نقطه شبنم اتمسفری است و منجر به میعان سریع آب می‌شود.

۲. میعان رطوبت در اثر کاهش دما پس از فشرده‌سازی

فشرده‌سازی باعث افزایش دمای هوا می‌شود، اما در مراحل بعدی (پس‌خنک‌کن، لوله‌کشی و افت فشار) دما کاهش می‌یابد. این کاهش دما موجب میعان بخار آب موجود در هوا و تشکیل قطرات مایع آب و گاهی امولسیون آب-روغن می‌شود که خورنده و مخرب برای اجزای پنوماتیکی است.

۳. حضور ذرات جامد و آئروسل‌های روغنی

هوای ورودی به کمپرسور حاوی ذرات معلق (گرد و غبار، دوده، ذرات فلزی ناشی از سایش) است. این ذرات به همراه آئروسل‌های روغن (در کمپرسورهای روغنی) پس از فشرده‌سازی با غلظت بسیار بالاتر در جریان هوا حضور دارند و می‌توانند باعث گرفتگی اورفیس‌ها، خرابی شیرهای کنترلی، آسیب به سطوح سیلندری و کاهش کیفیت محصول نهایی (به‌ویژه در صنایع رنگ، غذایی و دارویی) شوند.

۴. الزامات استانداردهای بین‌المللی کیفیت هوای فشرده

استاندارد ISO 8573-1 کلاس‌های مختلفی از کیفیت هوای فشرده را تعریف کرده است. اکثر کاربردهای صنعتی و به‌ویژه فرآیندهای حساس (رنگ‌پاشی، صنایع غذایی، الکترونیک، داروسازی) نیازمند کلاس ۱ تا ۳ برای ذرات جامد، کلاس ۱ تا ۲ برای رطوبت و کلاس ۱ برای روغن هستند که بدون سیستم فیلتراسیون چندمرحله‌ای و خشک‌کن مناسب قابل دستیابی نیست.

استاندارد ISO 8573-1

استاندارد ISO 8573 معیار رسمی سنجش کیفیت هوای فشرده است و مشخص می‌کند هوا از نظر ذرات جامد، رطوبت و روغن در چه سطحی باید باشد. بخش مهم این استاندارد ISO 8573-1 است که کلاس‌های کیفیت را تعیین می‌کند.

سه شاخص اصلی در ISO 8573

• ذرات جامد (Particles)
• رطوبت (Water / Dew Point)
• روغن (Oil / Liquid + Mist + Vapor)

برای هرکدام کلاس‌های عددی تعریف شده و هرچه عدد کمتر باشد، کیفیت بالاتر است.

کلاس‌های کیفیت هوا – ذرات جامد

• کلاس ۱: کنترل ذرات بسیار ریز (تا 0.1 میکرون)
• کلاس ۲: کنترل ذرات تا حدود 1 میکرون
• کلاس ۳: ذرات تا 5 میکرون، مناسب کاربری‌های عمومی

کلاس‌های کیفیت هوا – رطوبت (نقطه شبنم)

• کلاس ۱: نقطه شبنم تا -70°C (هوای بسیار خشک)
• کلاس ۲: نقطه شبنم -40°C
• کلاس ۴: نقطه شبنم +3°C (سطح استاندارد برای اکثر کاربردهای صنعتی)
• کلاس ۶: فقط محدودیت روی مقدار رطوبت، نه نقطه شبنم

کلاس‌های کیفیت هوا – روغن

• کلاس ۱: حداکثر 0.01 mg/m³
• کلاس ۲: حداکثر 0.1 mg/m³
• کلاس ۳: حداکثر 1 mg/m³

کلاس 0 یعنی چه؟

کلاس 0 یعنی کیفیت باید از کلاس 1 بهتر باشد. این کلاس برای کاربردهای فوق‌حساس است و مقدار مجاز آلودگی را کاربر یا تولیدکننده تجهیزات تعیین می‌کند، نه عدد ثابت استاندارد.

سپنتا پالایه پارس در چه گریدهایی فیلتر المنت تولید می‌کند؟

مشخصات گریدهای مختلف فیلتر المنت‌های هوای فشرده در جدول زیر آمده است:

چرا سپنتا پالایه پارس؟

• ۱. تخصص واقعی در فیلتر و درایر هوای فشرده: این مجموعه روی یک حوزه متمرکز است و همان را عمیق انجام می‌دهد. نتیجه‌اش انتخاب صحیح نوع فیلتر، کلاس فیلتراسیون، ظرفیت و طراحی درست خط هوای فشرده است.
• ۲. تولید و تأمین بر اساس استانداردهای بین‌المللی: محصولات و راه‌حل‌ها مطابق استانداردهای کیفیت هوای فشرده طراحی می‌شوند و قابلیت رسیدن به کلاس‌های مختلف ISO 8573 را دارند؛ یعنی مشتری دقیقاً می‌داند چه سطح کیفیتی تحویل می‌گیرد.
• ۳. کیفیت پایدار و قابل اتکا: تمرکز روی متریال پایدار، رسانه‌های فیلتری با راندمان واقعی و کنترل کیفی مرحله‌به‌مرحله باعث می‌شود عملکرد فیلتر در طول عمرش ثابت بماند؛ نه فقط در روزهای اول.
• ۴. قیمت رقابتی بدون افت کیفیت: هدف ارائه محصولی است که از نظر کیفیت با نمونه‌های وارداتی قابل رقابت باشد، اما هزینه نگهداری و تعویض را برای مشتری پایین نگه دارد.
• ۵. خدمات فنی سریع و بدون حاشیه: عیب‌یابی، انتخاب فیلتر مناسب، تحلیل آلودگی و پایش سیستم هوای فشرده با سرعت و دقت انجام می‌شود؛ مشتری زمان از دست نمی‌دهد.
• ۶. پشتیبانی کامل از مصرف‌کننده صنعتی: از صنایع غذایی و دارویی تا خودروسازی و ابزار دقیق، نیاز هر بخش به‌صورت اختصاصی بررسی و پیشنهاد ارائه می‌شود؛ راه‌حل‌ها عمومی و سطحی نیستند.
• ۷. تأمین طولانی‌مدت و قابل برنامه‌ریزی: برنامه‌ریزی تأمین و تولید ثابت نگه داشته شده تا مشتری با مشکل موجودی و توقف تولید مواجه نشود؛ فیلتر جایگزین همیشه قابل دسترس است.

تولید فیلترهای جایگزین با کیفیت اصلی برای برندهای معتبر

سپنتا پالایه پارس توانایی تولید فیلتر المنت‌های جایگزین با کیفیت هم‌سطح یا بالاتر از نمونه‌های اصلی برای برندهای متعددی را دارد، از جمله: